ورزش موج سواری

فصل تابستان ورزش هاى آبى طرفداران زيادى دارند. اكثر شما با شنا، واترپلو يا اسكى روى آب آشنا هستيد اما شايد كمتر از ورزش موج سوارى شنيده باشيد. موج سوارى على رغم شباهت با ساير سوارى ها از قبيل «خر سوارى» تفاوت هاى عمده اى هم دارد كه شايد خواندن اين مطلب شما را با گوشه اى از اين تفاوت ها آشنا كند!
موج سوارى يك فعاليت تفريحى و ورزش محبوبى است كه در آن فرد در حالى كه بر روى تخته اى از جنس پلاستيك فشرده ايستاده در ميان امواج قدرتمند آب، شيرين كارى مى كند. تخته هاى موج سوارى گاهى از جنس فايبرگلاس، چوب و فوم هم ساخته مى شوند.

موج سوارى در اصل توسط ساكنان جزيره هاوايى قبل از قرن پانزدهم به وجود آمد. «هه ئى نالو» يا همان ليز خوردن روى امواج به زبان هاوائى، اوايل قرن بيستم در شهرهاى اصلى آمريكا و استراليا گسترش پيدا كرد؛ جايى كه الوارهاى سنگين چوب به صورت تخته هاى چوبى به سمت ساحل آورده مى شدند. سپس در دهه هاى ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ يعنى زمانى كه اين ورزش ارزان تر و نمايشى تر شد و امكان استفاده از تخته هاى فايبرگلاس و فوم به وجود آمد، موج سوارى بين مردم رواج بيشترى پيدا كرد. در همين دوران به علت افزايش جمعيت، نوجوانان به ساحل ها سرازير شدند و شروع به عمليات آنچنانى و شيرين كارى روى امواج و موج سوارى هاى دسته جمعى كردند. امروزه اين ورزش در اكثر مكان هايى كه موج هايى با ابعاد و شكل مناسب براى موج سوارى دارند، انجام مى شود. جاهايى مثل فرانسه، برزيل، آفريقاى جنوبى، ايرلند و بسيارى جزاير ديگر.
لباس هاى مخصوص موج سوارى يا اصطلاحاً لباس تر wetsuit عموماً براى حفظ گرماى بدن موج سوار در آبهاى سرد استفاده مى شوند. وسايل ديگرى هم در موج سوارى به كار مى آيد مثل طناب ها (براى حفظ ظاهر تخته) واكس و يا لايه انقباضى جهت  جلوگيرى از ليز خوردن پاهاى موج سوار از روى تخته، قسمت پشتى قابل تعويض كه اصطلاحاً باله ماهى گفته مى شود. در آبهاى گرم، شلوارك هاى موج سوارى لازم مى شوند، در آبهاى سرد موج سواران مى توانند به طور دلخواه از لباس مخصوص تمام قد، چكمه هاى مخصوص، كلاه ايمنى و دستكش براى كنترل دماى بدن در آب استفاده كنند.

جالب است بدانيد كه موج سوارى به صورت مسابقه و رقابتى هم برگزار مى شود و موج سواران به صورت جفت يا گروه هاى كوچك در زمان معين با سوارى بر روى موج ها، مهارتشان را در اين ورزش - هنر، به نمايش مى گذارند. شركت كننده ها بر اساس سختى مانورها و نظم و ترتيب حركات ارزيابى و امتيازبندى مى شوند. مجموعه اى از مسابقات حرفه اى موج سوارى جهانى به صورت سالانه در سواحل مختلف دنيا برگزار مى شود اما با وجود محبوبيت فوق العاده اين رشته ورزشى بين طرفداران كه آن را تبديل به فعاليت سودمند اقتصادى براى ورزشكاران و پشتيبان هاى مالى مسابقات كرده، هنوز اصول و قوانين كاملاً مشخص و مدونى براى داورى آن وجود ندارد كه گاهى همين باعث كشمكش و درگيرى بين شركت كننده ها مى شود.
موج سوارى غير رقابتى هم كه شامل سوارى روى بزرگترين موج هاست، محبوبيت فراوانى دارد. تمرين سوارى بر روى موج هاى غول آسا و سركش در سال هاى دهه ۱۹۹۰ رواج پيدا كرد كه اصطلاحاً «جت اسكى jetski» ناميده شد. به دليل اين كه موج سواران بايد بر روى موج هاى غيرقابل مهار سوارى مى كردند، لازم بود سرعت بسيار بالايى داشته باشند. سرعت جت اسكى ها بعضاً به بيش از ۶۰ كيلومتر در ساعت مى رسد! جت اسكى نه تنها به موج سواران اجازه سوارى بر امواج عظيم را مى دهد كه امكان پريدن و معلق زدن روى تخته را هم فراهم مى كند. طرفداران اين ورزش بايد به تماشاى آن از طريق تلويزيون قناعت كنند و قيد تماشاى از نزديك آن را بزنند چرا كه موج هاى گودزيلا آساى جت اسكى در فاصله هاى بسيار دور از ساحل تشكيل مى شوند كه كمتر كسى امكان نزديك شدن به آن را دارد.
شرايط موج سوارى در يك منطقه خاص هميشه جور نيست. گاهى قدرت و شدت باد اندازه اى نيست كه امواج مناسبى توليد كند و در اثر بادهاى نامناسب موج ها به صورت دايره اى توليد مى شوند كه در اين حالت ته موج به زمين رسيده و عمق آن كم مى شود. بعضى ساحل ها هم اصلاً مناسب ورزش موج سوارى نيستند، چرا كه مثلاً كف اقيانوس در آن منطقه ساختار مناسبى ندارد. خلاصه هر جا و بر هر موجى هم نمى شود سوار شد! (يك هو هوس نكنيد با تخته وسط درياى خزر برويد!)
موج سوارى براى طرفدارانش بيشتر جريان فرهنگى بود تا ورزش. دهه ۱۹۵۰ همزمان با گسترش اين فعاليت تفريحى ميان جوانان، انبوه محصولات موج سوارى هم توليد و روانه بازار شد از مدل لباس و موسيقى گرفته تا مجلات مخصوص و حتى فيلم هاى موج سواران كه در دهه ۱۹۶۰ بر پرده سينماها آمد. يكبار مجله موج سوارى در اواسط دهه ۱۹۶۰ كه تب موج سوارى اكثر نوجوانان را داغ كرده بود نوشت: «اگر در يك دفتر كار كسى بگويد كه تلويزيون مسابقه يا نمايش موج سوارى پخش مى كند ظرف سه سوت دفتر خالى مى شود!»